του Άκη Γαβριηλίδη
Το συλλαλητήριο που διοργανώνεται την επόμενη Κυριακή 21-1 στη Θεσσαλονίκη για την «υπεράσπιση του ονόματος της Μακεδονίας», όπως και όλα τα προηγούμενα ή τα όποια επόμενα, έχει ως διακηρυγμένο στόχο την εξυπηρέτηση του εθνικού συμφέροντος.
Όποιος μιλάει για συμφέροντα, αναφέρεται σε έναν οικονομικό υπολογισμό· μιλά με όρους κόστους και οφέλους.
Στο παρόν σημείωμα, θα πάρω τον ισχυρισμό αυτό στην ονομαστική του αξία και θα εξετάσω κατά πόσον επιβεβαιώνεται από τα πράγματα. Δεν θα αναφερθώ λοιπόν καθόλου σε ζητήματα αρχών ή σε στοιχεία ιστορικά, επιστημονικά, ιδεολογικά, φιλοσοφικά για την ουσία της διαμάχης. Αυτό το έχω κάνει πολλές φορές τα τελευταία –και τα παλιότερα- χρόνια, σε αυτό εδώ το μπλογκ ή και αλλού. Τα κείμενα υπάρχουν, όποιος θέλει μπορεί να ανατρέξει σε αυτά. Εδώ θα εξετάσω κατά πόσον η υιοθέτηση της γραμμής «η Μακεδονία είναι μία και ελληνική» ωφέλησε πραγματικά σε κάτι το έθνος-κράτος που ονομάζεται Ελλάδα, βελτίωσε τη θέση του από οποιαδήποτε άποψη.
Με όποιον τρόπο και αν προσπαθήσει να μετρήσει κανείς αυτό το όφελος, το αποτέλεσμα βγαίνει πάντα ένα ολοστρόγγυλο μηδέν. Ή μάλλον, πολύ κάτω από το μηδέν.
Από τότε που η «ανυποχώρητη γραμμή» στο μακεδονικό ζήτημα κυριάρχησε στην ελληνική πολιτική, την ελληνική διπλωματία και την ελληνική κοινωνία (και διασπορά), έχουν περάσει σχεδόν τριάντα χρόνια. Ήρθε λοιπόν η στιγμή να ζητήσουμε, ως Έλληνες πολίτες, έναν απολογισμό για τα πεπραγμένα αυτής της άτυπης «κυβέρνησης» που μας εκπροσώπησε διεθνώς όλο αυτό το διάστημα και διαχειρίστηκε τις τύχες μας.
Όποιος έχει μάτια, βλέπει ότι ο απολογισμός αυτός είναι αρνητικός. Για να μην πω καταστροφικός.
Ο διακηρυγμένος στόχος αυτής της άτυπης κυβέρνησης ήτανε να εμποδίσει την μέχρι τότε συστατική της ομοσπονδιακής Γιουγκοσλαβίας λαϊκή δημοκρατία της Μακεδονίας να συνεχίσει να χρησιμοποιεί το ίδιο όνομα κατά την πορεία της ως ανεξάρτητη πλέον δημοκρατία, και να αποτρέψει τη διεθνή της αναγνώριση.
Στο στόχο αυτό απέτυχε παταγωδώς. Οι ισχυρισμοί περί αποκλειστικών ελληνικών δικαιωμάτων επί του όρου Μακεδονία δεν έχουν καταφέρει να πάρουν με το μέρος τους και να πείσουν επί της ουσίας κανέναν διεθνή παίκτη (διακρατικό οργανισμό, κράτος, έστω κόμμα, οργάνωση, ΜΚΟ …). Αντιθέτως, όλα αυτά τα χρόνια, παρακολουθήσαμε τις περισσότερες –και τις σημαντικότερες- χώρες του κόσμου, τη μία μετά την άλλη, να απορρίπτουν τις ελληνικές θέσεις και να αναγνωρίζουν τη Μακεδονία ως Μακεδονία.
Οι θιασώτες βέβαια της «ανυποχώρητης γραμμής» αποδίδουν την αποτυχία αυτή σε ανικανότητα ή και σε προδοσία, εξαγορά κ.λπ. του πολιτικού προσωπικού. Ωστόσο, ακόμη και αν δεχθούμε αυτή την ανορθολογική ερμηνεία, με καθαρά πραγματιστικό μάτι οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι τα τριάντα αυτά χρόνια δοκιμάστηκαν στην κυβερνητική εξουσία όλα τα διαθέσιμα κόμματα. Ακόμη και αν υποθέσουμε ότι όλοι αυτοί ήταν ανίκανοι, δεν υπάρχουν πουθενά αλλού, ούτε μπορούν να παραχθούν εκ του μηδενός κάποιοι άλλοι πολιτικοί, διπλωμάτες, διανοούμενοι που να δοκιμάσουμε με αυτούς μήπως αποδειχθούν πιο ικανοί[1].
Η αποτυχία λοιπόν αυτή δεν οφείλεται σε συγκυριακούς, αλλά σε δομικούς λόγους: ο στόχος αυτός δεν επιτεύχθηκε διότι ήταν και είναι ανθρωπίνως αδύνατο να επιτευχθεί. Όχι μόνο ανθρωπίνως: και ο Θεός ο ίδιος δεν θα ήταν ικανός να αστυνομεύσει τα μυαλά και τις γλώσσες όλων των τωρινών και των μελλοντικών ανθρώπων.
Διότι, πράγματι, το κυριότερο, και αυτό που σηματοδοτεί την μη αντιστρέψιμη πλέον ήττα αυτής της πολιτικής, δεν είναι τα κράτη και οι επίσημες ονομασίες που αυτά χρησιμοποιούν· είναι η καθημερινή χρήση σε μη κρατικές επικοινωνίες (αθλητικού, εμπορικού, γεωγραφικού, γλωσσικού και γενικώς οποιουδήποτε άλλου τύπου). Σε αυτές τις ανταλλαγές, όπως όλοι ξέρουμε –ή μπορούμε και οφείλουμε να μάθουμε-, χρησιμοποιείται παγίως και αποκλειστικά ο όρος «Μακεδονία». Έτσι, σε έναν ωκεανό επτά δισεκατομμυρίων ομιλητών όλων των ανθρώπινων γλωσσών, μόνη νησίδα όπου η ελληνική κυβέρνηση καταφέρνει ακόμα να κάνει ανεκτή (με νύχια και με δόντια) τη μέχρι τώρα θέση της, παραμένει σήμερα ο στενός πυρήνας των ισχυρών κρατών της Δύσης που ανήκουν στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ –και αυτών όχι όλων. Αλλά και αυτό ακόμα η Ελλάδα το καταφέρνει μόνο με εκβιασμούς και απειλές, όχι με την πειθώ.
Ακριβώς αυτό το τελευταίο, όμως, δείχνει για ποιο λόγο ο απολογισμός δεν είναι απλώς μηδενικός αλλά αρνητικός.
Η Ελλάδα, υπό την καθοδήγηση της ανυποχώρητης γραμμής για το όνομα, όλα αυτά τα χρόνια κατανάλωσε άπειρο «πολιτισμικό κεφάλαιο», (αλλά και χρηματικό βεβαίως), δέσμευσε σχεδόν το σύνολο των διπλωματικών της πόρων και μεγάλο μέρος των διανοητικών, όπως επίσης το σύνολο σχεδόν των άυλων, διαθετικών [affective] που συνιστούν οι ανεπίσημες επαφές πολιτών της με πολίτες άλλων χωρών σε επίπεδο αθλητικό, καλλιτεχνικό, εμπορικό, ταξιδιωτικό, ή απλώς προσωπικό, και τα έθεσε στην υπηρεσία της προπαγάνδισης του «καθαρά ελληνικού» χαρακτήρα της Μακεδονίας. Η τιτάνια αυτή προσπάθεια εξασφάλισε μόνο ακατανοησία και αντιπάθεια. Και αυτό το έχουν ομολογήσει εδώ και χρόνια οι υπεύθυνοι για την εξωτερική πολιτική της Ελλάδας –τουλάχιστον οι πλέον ειλικρινείς εξ αυτών. Δυσφήμισε την Ελλάδα και την εμφάνισε ως μια κοινωνία που κυβερνάται από παράλογα και αρνητικά πάθη, που ζει μέσα στο παρελθόν και σε μια άρνηση της πραγματικότητας, που τρέφει και τρέφεται από μνησικακία, ψυχική τσιγκουνιά, μισαλλοδοξία, επιθετικότητα και σύνδρομα περικύκλωσης και απομόνωσης· που είναι ανίκανη να οικοδομήσει σχέσεις εμπιστοσύνης, γενναιοδωρίας και ανοίγματος προς άλλους.
Όσοι θέλουν να συντηρήσουν και να ενισχύσουν αυτή την εικόνα για το έθνος τους, ξέρουν τι πρέπει να κάνουν: να πάνε στο συλλαλητήριο την Κυριακή.
Όσοι πάλι θεωρούν τους εαυτούς τους πατριώτες και θέλουν να κάνουν κάτι χρήσιμο για το έθνος τους, ας καθήσουν μια στιγμή και ας αναρωτηθούν με το χέρι στην καρδιά τι τέλος πάντων ωφέλησε αυτό το έθνος το προηγούμενο συλλαλητήριο, ώστε να πιστεύει κανείς ότι θα ωφελήσει σε κάτι το ριμέικ του μία γενιά αργότερα.
[1] Εκτός βέβαια από τη Χρυσή Αυγή.
Αλλά τότε, χωρίς να μπούμε ούτε εδώ σε αξιακές και πολιτικές θεωρήσεις, πιστεύω να καταλαβαίνει ο καθένας ότι στο –απίθανο- ενδεχόμενο που στην Ελλάδα ερχόταν στην κυβέρνηση μία ναζιστική δολοφονική συμμορία, την επομένη θα αναγνώριζαν τη Μακεδονία και όλες οι υπόλοιπες χώρες που δεν την είχαν αναγνωρίσει ακόμη.
Nomadic universality 
Αγαπητε μου blog ο γραφε
Συγχαρητήρια, εσυ τουλάχιστον τα πιστεύεις αυτα που γραφεις, δεν σου ξεφευγουν σαν πορδες.
Δεν θα γραψω αφοριστικά, δεν θα κανω την χρηση το αλφα στερητικου σε καθε χαρακτηρισμο.
Σεβομαι την αποψη σου, αγαπας την ελλαδα και πιστευεις οτι θα βοηθουσε να λενε τα Σκοπια Μακεδονια στο οικονομικο και παραληλα στο επιπεδο της διανοησης.
Διαφωνουμε.
Και φυσικα τα Σκόπια να τα λενε οπως θελεις και εσυ και αυτοι.
Απλα εγω θελω να τα λενε vardaska
Να τους κλεισουμε τα συνορα και τα λιμανια και να μην ερχονται στην Ελλαδα και να μην κανουμε οποιαδηποτε εμπορικη ενέργεια εκει
Και ας τους λενε οπως θελουνε
Λυπαμαι για σενα και τις αποψεις σου
Καθως και για την γενικότερη αισθηση σου για την ζωη και το γίγνεσθαι που προκαταλαμβανω απο τον τροπο που σκεφτεσαι
Γιώργος Κυριακίδης
Ευχαριστώ για το πολιτισμένο ύφος της διαφωνίας.
Θέλω όμως να κάνω μια διευκρίνιση.
Δεν θεωρώ ότι «θα βοηθουσε να λενε τα Σκοπια Μακεδονια».
Τα Σκόπια είναι μία πόλη.
Λέγονται Σκόπια. Επ’ αυτού δεν υπάρχει καμία διαφωνία. Κανείς δεν ζητάει να λέγονται κάπως αλλιώς.
Εγώ θεωρώ ότι θα βοηθούσε να λένε την δημοκρατία της Μακεδονίας δημοκρατία της Μακεδονίας. Ή μάλλον, ορθότερα, θα βοηθούσε να ανοίξουν οι Έλληνες τα μάτια τους και να δουν ότι όλος ο κόσμος έτσι την λέει, ότι αυτό είναι το μόνο δυνατό της όνομα, και ότι αυτό δεν μπορεί να αλλάξει.
Εσύ μπορείς να θέλεις να λέγονται Βαρντάρσκα ή και να λέγονται Μήτσος. Το πρόβλημά σου όμως είναι ότι, για να γίνει πραγματικότητα αυτό που θέλεις, θα πρέπει να πείσεις επτά δισεκατομμύρια ανθρώπους.
Ξέχνα το. Δεν γίνεται. Έχεις χάσει ήδη.
ΕΙΝΑΙ ΜΑΚΕΔΟΝΕΣ ΟΙ ΓΕΙΤΟΝΕΣ ΜΑΣ;
Κάποιοι από τους γείτονές μας —ευτυχώς όχι όλοι— θεωρούν ότι «δικαιούνται» να ονομάζονται «Μακεδόνες», γιατί μεγάλωσαν και έζησαν με αυτό ως δεδομένο. Όμως, για το λάθος αυτό δεδομένο δεν φταίει κανείς —και κυρίως δεν φταίνε οι Έλληνες— …Δεν είναι ούτε οι πρώτοι ούτε οι τελευταίοι που έζησαν για κάποιο διάστημα μέσα στην πλάνη και σε κάποια στιγμή έρχεται η πραγματικότητα να τους διαψεύσει. Το γεγονός ότι ένας αγράμματος και ανιστόρητος Σλάβος μπορεί σε όλη του τη ζωή να νόμιζε πως είναι Μακεδόνας, δεν σημαίνει ότι αυτό είναι και αληθές …Δεν σημαίνει ότι θα αλλάξουμε τις σταθερές τής ιστορικής Επιστήμης, απλά και μόνον για να μην τον στεναχωρήσουμε …Και κάποιοι άλλοι μεγάλωσαν με την πεποίθηση πως είναι «πρίγκιπες», γιατί έτσι τους αποκαλούσε η γιαγιά τους στα μικράτα τους, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ως ενήλικες θα μπουν στο libro d’ oro των «γαλαζοαίματων». Μόλις καταλάβουν τη διαφορά μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίωσης, θα βγουν από την πλάνη χωρίς καμία δεύτερη σκέψη.
Αυτό ακριβώς συμβαίνει και με τους φίλους γείτονές μας. Η ιστορική αλήθεια είναι απόλυτη και δυστυχώς για κάποιους δυσάρεστη. Το γεγονός ότι απλά κατοικείς σε μια γεωγραφική περιοχή, η οποία ονομάζεται Μακεδονία, αυτό δεν σε καθιστά αυτόματα και Μακεδόνα. Στην ίδια περιοχή κατοικούν κι άλλοι λαοί οι οποίοι δεν έπαθαν «μακεδονίαση» λόγω γεωγραφίας …Κατοικούν Βούλγαροι και Αλβανοί και Σέρβοι. Όλοι αυτοί ήρθαν εκ των υστέρων στα Βαλκάνια και δεν έγιναν ποτέ Μακεδόνες, γιατί απλούστατα υπήρχαν ήδη Μακεδόνες στην περιοχή …Μακεδόνες, με τους οποίους δεν ήθελαν να «αναμιχθούν» …Μακεδόνες «διακριτοί», οργανωμένοι και απολύτως συντεταγμένοι. Όλοι αυτοί οι νέοι πληθυσμοί, συνυπάρχοντας για πολλούς αιώνες με τον γηγενή μακεδονικό πληθυσμό, διατήρησαν τη διαφορετικότητά τους και αυτό ακριβώς περιγράφει η εθνική τους ταυτότητα.Ανάμεσα σε αυτούς τους νεοεισερχόμενους λαούς ήταν και οι Σλάβοι των Σκοπίων. Οι ίδιοι, γνωρίζοντας την ιστορία τους, παραδέχονται ότι κατοίκησαν την περιοχή αυτή τον έκτο αιώνα. Αυτό σημαίνει ότι «βρήκαν» στον χώρο αυτόν Μακεδόνες, και δεν ήταν τέτοιοι οι ίδιοι. Όμως, εφόσον προϋπήρχαν Μακεδόνες στην περιοχή και εξακολουθούν αποδεδειγμένα να υπάρχουν και σήμερα, δεν μπορείς να οικειοποιηθείς και —πολύ περισσότερο— να τους αφαιρέσεις τη συλλογική τους ταυτότητα. Ποιοι όμως είναι αυτοί οι πραγματικοί Μακεδόνες, οι οποίοι υπήρχαν πριν την εμφάνιση των σλαβικών φύλων και εξακολουθούν ακόμα και σήμερα να υπάρχουν;
…Δεν υπάρχει πιο εύκολη απάντηση πάνω σε αυτήν την ερώτηση. Δεν υπάρχει πιο εύκολη απάντηση, γιατί οι χρόνοι κατά τους οποίους συνέβησαν τα «κομβικά» αυτά ιστορικά γεγονότα είναι απόλυτα καταγεγραμμένοι με βάση τις αρχές που δέχεται η Επιστήμη τής ιστορίας και αφορούν την περίοδο που είχε επιβληθεί στην περιοχή των Βαλκανίων ο χριστιανισμός. Μακεδόνες είναι μόνον το «ποίμνιο» της ελληνορθόδοξης Νέας Ρώμης …Μόνον αυτοί είναι Μακεδόνες και κανένας άλλος …Είναι αυτοί, τους οποίους «βρήκαν» στον συγκεκριμένο χώρο οι Σλάβοι των Σκοπίων και είναι αυτοί, οι οποίοι εξακολουθούν να ζουν —μετά από τις ανταλλαγές των πληθυσμών— στη σημερινή ελληνική πλευρά τής μακεδονικής γης.
Μόνον οι σημερινοί Έλληνες, κάτοικοι της γεωγραφικής περιοχής που ονομάζεται Μακεδονία, έχουν το δικαίωμα να φέρουν τον τίτλο τού Μακεδόνα και κανένας άλλος …Απολύτως ορισμένοι με βάση τα κριτήρια της ιστορίας …Της Επιστήμης τής Ιστορίας και όχι της «μπακαλικής» τής πολιτικής. Οι Μακεδόνες, ακόμα και στις πιο «ασαφείς» περιόδους τής ιστορίας, ήταν «διακριτοί» μέσα στη Μακεδονία …»Διακριτοί» σε κάθε πόλη και χωριό τής γεωγραφικής περιοχής τής Μακεδονίας. Μακεδόνες είναι αυτοί, των οποίων οι εκκλησίες είναι βυζαντινού ρυθμού, και κανένας άλλος …Οι άλλοι είναι Σλάβοι ή Αλβανοί, ΚΑΤΟΙΚΟΙ της Μακεδονίας. Ειδικά οι Σλάβοι ήταν επίσης απολύτως «διακριτοί», εφόσον κι αυτοί μετά τον εκχριστιανισμό τους συνέθεσαν ειδικό «ποίμνιο» και απέκτησαν τις επίσης «διακριτές» εκκλησίες τους στα επίσης «διακριτά» χωριά τους.
Κάποιοι από τους συμπολίτες μας —ευτυχώς όχι όλοι— θεωρούν ότι δικαιούνται να υπαγορεύουν σε άλλους λαούς ποιο όνομα πρέπει να χρησιμοποιούν. Ή μάλλον, ακόμα χειρότερα, ποιο όνομα δεν πρέπει να χρησιμοποιούν.
Φυσικά, ζουν στην κοσμάρα τους, στην ιδιωτική τους ψευδαίσθηση. Γι’ αυτό, μολονότι η πραγματικότητα εδώ και καιρό τούς έχει διαψεύσει, μολονότι όλοι εμείς τα υπόλοιπα επτά δισεκατομμύρια κάτοικοι της υφηλίου αποκαλούμε τη Μακεδονία Μακεδονία, αυτοί συνεχίζουν να βυθίζουν ακόμα πιο βαθιά το κεφάλι τους στην άμμο και να αγορεύουν -ο ένας προς τον άλλο- σύμφωνα με τις ονειρώξεις τους. Εντάξει, δεν πειράζει. Δεν βλάπτουν κανέναν, μόνο τον εαυτό τους. Ο κόσμος είναι γεμάτος τρελούς.