της Σιμόνα Λέβι

 

Όταν το 2010 η κεντρική κυβέρνηση απέρριψε το Καταστατικό της Αυτονομίας, παρά το γεγονός ότι υιοθετήθηκε ευρέως σε δημοψήφισμα που η ίδια η κυβέρνηση είχε επιτρέψει, δεν είπα τίποτα γιατί δεν είμαι Καταλανή[1]·

όταν ζήτησαν από το κράτος να ανοίξει διάλογο για την ομοσπονδιοποίηση και τους το αρνήθηκαν, δεν είπα τίποτα επειδή δεν ήμουν Καταλανή·

όταν ζήτησαν να συμφωνήσουν σε ένα νέο δημοψήφισμα και τους είπαν «ούτε να το σκέφτεστε», δεν είπα τίποτα επειδή δεν ήμουν Καταλανή·

όταν τους αρνήθηκαν κάθε ευκαιρία να εισακουστούν, όταν τορπίλλισαν τη δημόσια ασφάλειά τους, τα σχολεία τους, τα νοσοκομεία τους, τους φόρους και τη δημόσια διοίκησή τους, για να τα χρησιμοποιήσουν όλα αυτά ως δικαιολογίες ώστε να συγκαλύψουν τη διαφθορά τους παριστάνοντας τα θύματα, δεν είπα τίποτα γιατί δεν ήμουν Καταλανή·

όταν περιορίστηκε η ελευθερία της έκφρασης, όταν παρενέβησαν στα e–mail και την οικονομία τους, όταν ένστολοι εισέβαλαν στα γραφεία κομμάτων, τους δημόσιους οργανισμούς και τα μέσα ενημέρωσής τους, όταν κατέσχεσαν τις δημοσιεύσεις τους, κλείσαν τις σελίδες τους στο διαδίκτυο και συνέλαβαν πολιτικούς και δημάρχους, δεν είπα τίποτα γιατί δεν το είχα διαβάσει στον Τύπο που διαβάζω, ούτε ο δήμαρχος ήταν αυτός που ψήφιζα. Μέχρι που σκέφτηκα «καλά να πάθουν αφού διαμαρτύρονται τόσο» και είπα, «ας τους συντρίψουν»·

Μόνο όταν καταργήσανε τους κανόνες της συνύπαρξης στη γειτονιά μου και το δικαίωμά μου να ελέγχω τη δράση της διοίκησης, όταν ξεπούλησαν την ασφάλεια μου και μετέτρεψαν εμένα την ίδια σε βορά των κανονιών τους, αντέδρασα, αλλά ο παραλογισμός είχε ήδη φτάσει στο έπακρο. Με το που είπαν: «αυτό που λες είναι παράνομο» όλοι σκύψαν τα κεφάλια.

Σε όλη την Ισπανία, το διαρκές άλεσμα των επίσημων μέσων ενημέρωσης κατάφερε να συμπτύξει τα πάντα στο συμπέρασμα ότι αυτό που ζητάνε οι Καταλανοί είναι παράνομο, και κακό.
Ο Ραχόι έφτασε να δηλώσει ακόμη κι ότι «αυτό που είναι παράνομο είναι μη δημοκρατικό», ξεχνώντας ότι συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο: η δύναμη των ανθρώπων είναι αυτό που μετατρέπει το παράνομο σε δημοκρατικό! Αλλιώς τί να πει κανείς στις γυναίκες των οποίων το δικαίωμα να προσέλθουν στις κάλπες ήταν απαγορευμένο, στους ομοφυλόφιλους, τους χωρισμένους, τους αρνητές της θητείας στο στρατό, σε όλους όσους ο τρόπος της ζωής τους για έναν ή άλλο λόγο θεωρούνταν παράνομος μέχρι προχθές.

Έχει εγγραφεί βαθιά η γνώμη ότι σ’ ένα μεγάλο μέρος των Καταλανών τους αξίζει να συνθλιβεί, ακόμη και αιματηρό τρόπο, να υποστεί διώξεις, συλλήψεις και εξόφθαλμες σκηνές αντάξιες της Τουρκίας, την Κίνας ή και εξωφρενικών δικτατοριών[2].

«Το αξίζουν», «καλά να πάθουν» λένε, λες κι αυτές οι γκροτέσκες σκηνές είναι η πεμπτουσία αυτής της Ισπανίας που θα έπρεπε οι Καταλανοί να την επιθυμούν αιώνια ενωμένη και αδιαίρετη. Μάλιστα. Γιατί στην τελική, η Καταλονία θέλει να υπονομεύσει κάτι ιερό, την Ενότητα, κάτι που οι παροιμίες παινεύουν σαν μοναδική συνταγή για τη Δύναμη. «Η ισχύς εν τη ενώσει», λένε. Εκείνοι που μιλάνε ενάντια στην ένωση πρέπει να καίγονται στην κόλαση.
Αλλά για όσους έχουν μνήμη, ο μύθος της ένωσης προκαλεί τρόμο[3].

Δεν χρειάζεται καν να μιλάμε για την ιστορία, αρκεί να θυμηθούμε τις κατεστραμμένες ζωές στο όνομα της αδιάσπαστης ένωσης του γάμου. Σήμερα πλέον τις φέρνουμε στη μνήμη μας σαν κάτι το φρικτά απάνθρωπο[4]. Δεν είναι η ένωση που κάνει τη δύναμη. Και ακόμα λιγότερο η αναγκαστική ένωση.

Έχω αφιερώσει πολλά χρόνια στη ζωή μου για να υπερασπιστώ ότι η δημοκρατία είναι ακριβώς αυτό: το δικαίωμα ενάντια στην υποχρεωτική ενότητα. Είναι η συνύπαρξη στη διαφορά μεταξύ υπεύθυνων, ξεχωριστών, ελεύθερων, ενηλίκων και αυτόνομων οντοτήτων.

Η Καταλονία δεν φεύγει.
Η Καταλονία αγωνίζεται απλά για τα δικαιώματά της με τον δικό της τρόπο.
Απλά θέλει να σταματήσει να ικετεύει.
Γιατί δεν παύει να είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι στην Ισπανία δεν υπάρχει τρόπος διενέργειας δημοψηφίσματος. Και δεν εννοώ μόνο το αυτό το δημοψήφισμα, εννοώ οποιοδήποτε δημοψήφισμα. Ο νόμος προβλέπει ότι εναπόκειται στην κυβέρνηση να αποφασίσει εάν μπορεί να γίνει δημοψήφισμα ή όχι. Και φυσικά, η κυβέρνηση της Ισπανίας πάντα αποφασίζει να μην το κάνει. Εδώ η PAH[5] μάζεψε 1,5 εκατ. υπογραφές ενάντια στον παραλογισμό των υποθηκεύσεων, αλλά αυτό δεν είχε κανένα αποτέλεσμα· δεν λήφθηκε καν υπόψη.

Βασικά στην Ισπανία το οποιοδήποτε δημοψήφισμα είναι παράνομο, σύμφωνα με το νόμο.
Θα ήταν πιο ακριβές να λέγαμε ότι ο τρόπος με τον οποίο ρυθμίζονται ορισμένες πτυχές της διακυβέρνησης στην Ισπανία είναι μια σκέτη βαρβαρότητα.
Δεν είναι λοιπόν ότι οι Καταλανοί δεν μπορούν να διενεργήσουν δημοψήφισμα επειδή το Σύνταγμα δεν τους παρέχει το δικαίωμα. Είναι ότι οι υπήκοοι του Ισπανικού Βασιλείου απλά δεν μπορούν να διενεργήσουν δημοψήφισμα. Ούτε γι’ αυτό, ούτε για κανένα άλλο θέμα. Είτε με συμφωνία ούτε χωρίς[6].

Τελεία και παύλα.

Επομένως, το αίτημα της Καταλονίας δεν είναι αίτημα για την Καταλονία. Είναι κάτι που γίνεται επειδή ο συγκεντρωτισμός των κυβερνώντων στη Μαδρίτη, που στηρίζεται συστηματικά απ’ όλα της τα κόμματα με το παρεΐστικο στυλάκι του κοινοβουλευτικού τους τελετουργικού, εκμηδενίζει και κάνει αόρατους όλους τους λαούς της Ισπανίας –περιλαμβανομένου και του λαού της Μαδρίτης–, τους χρησιμοποιεί για να τους ξεζουμίζει σαν πρώτη ύλη, σαν αποικία ακόμα και (όπως δυστυχώς έχουμε δει σε θέματα ασφαλείας) σαν τροφή για τα κανόνια. Κι όλα αυτά γίνονται για να συντηρήσουν και να καμουφλάρουν τα προνόμιά τους, τις καταχρήσεις και τη διαφθορά τους ή για να διατηρήσουν τα πελατειακά δίκτυα υποστήριξης όλων των εθνικών ισπανικών κομμάτων.

Αν συμβεί οτιδήποτε εκτός Μαδρίτης είναι σαν να μην είχε συμβεί ποτέ, έτσι δεν είναι; Απλά δεν υπάρχει.

Ο εχθρός δεν είναι η καταλανική ανεξαρτησία. Ο εχθρός είναι η κυβέρνηση και τα τριγύρω της αγκυροβολημένα κόμματα που συνεργάζονται στην απαξίωση και τον στραγγαλισμό.
Κι αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο την 1η Οκτωβρίου θα ψηφίσω. Για αυτόν τον λόγο την Κυριακή θα ψηφίσω και θα υπερασπιστώ τις κάλπες. Δεν θα το κάνω για την Καταλονία –θα είναι και γι’ αυτό–, αλλά θα ψηφίσω για το δικαίωμα των πολιτών να έχουμε οργανωμένη φωνή, χωρίς να παραχωρούμε το δικαίωμά μας σε κανέναν και πουθενά, γιατί γι’ αυτό έχω αγωνιστεί σ’ όλη μου τη ζωή.

Η υπεράσπιση της ενότητας ως ιδεολογίας μού φέρνει τρόμο. Τα παλιά, αλλά και τα νέα κόμματα βασίζονται στην ιδεολογική αυταπάτη της ενότητας. Και σίγουρα δεν θα είναι αυτά που θα μας βγάλουν από το βούρκο όσο δεν υπάρχει αλληλεγγύη μεταξύ των ανθρώπων από άκρη σ’ άκρη στη χώρα. Επί σειρά ετών, αγωνίζομαι για μια νέα πολιτική που δεν θα βασίζεται στην πίστη και την ιδεολογία, αλλά στην προσωρινή συνάντηση που θα μας επιτρέπει με στρατηγικές συμφωνίες να λύνουμε τα κοινά μας προβλήματα. Δεν μπορούμε να είμαστε πραγματικά ενωμένοι απλώς και μόνο στο όνομα της ενότητας· μόνο αν έχουμε κάποια κοινά συμφέροντα, χωρίς να αναιρείται η ελευθερία κανενός μας. Οι λαοί της Ισπανίας έχουν δεσμούς αίματος –η ευημερία και η δημοκρατία τους συνδέονται με φυσικό τρόπο, χωρίς να χρειάζονται τεχνητοί δεσμοί. Μια ανεξάρτητη Καταλονία δεν πηγαίνει κάπου αλλού, απλά κερδίζει την ευελιξία που δεν της επιτράπηκε να αποκτήσει με άλλο τρόπο.

Αυτό που ζητάει το κέντρο είναι υποταγή, δεν αρμόζει σε ελεύθερους ανθρώπους που να μπορούν να πάνε μπροστά. Θα μπορούσα να δώσω χιλιάδες παραδείγματα, αλλά το πιο προφανές είναι ότι το κέντρο μάς εμποδίζει να επικοινωνούμε. Δεν υπάρχει ούτε μεσογειακό ούτε ατλαντικό σιδηροδρομικό δίκτυο[7]. Μια τεράστια ανοησία που έχει σαν μόνη εξήγηση μια αναχρονιστική κεντρολατρεία αυτοκρατορικής κοπής.

Η ελευθερία που ζητά η Καταλονία δεν είναι καταλανική.
Είναι η ελευθερία που δικαιούνται όλοι οι λαοί της Ισπανίας.

Αυτός είναι ο λόγος για τον θα ψηφίσω την 1η Οκτωβρίου. Και θα ψηφίσω ναι.

Εύχομαι, ζητώ κι ελπίζω την 1η Οκτωβρίου ο κόσμος στην Ισπανία να μην θα επικροτήσει την καταστολή, και να κάνει ό,τι μπορεί για να εμποδίσει την απαγόρευση που θα επιχειρηθεί στο όνομά του. Ελπίζω οι άνθρωποι στην Ισπανία να φανούν περήφανοι για το θάρρος, την αισιοδοξία, το ειρηνικό και εύτακτο όραμα για το μέλλον, όπως αρμόζει σε πολίτες που ασκούν το καθήκον τους να αλλάζουν άδικους και αμετακίνητους νόμους οι οποίοι μας κρατάνε όλους παγιδευμένους.

 

[1] Όντας στην αντιπολίτευση τρία χρόνια νωρίτερα, το λεγόμενο Λαϊκό Κόμμα του Ραχόι είχε προσφύγει στο συνταγματικό δικαστήριο για να καταγγείλει ως αντισυνταγματικό το Καταστατικό της Αυτονομίας της Καταλονίας.

[2] Ακούγεται υπερβολικό αλλά στην Ισπανία οι δημόσιες δηλώσεις του τύπου: «Η Βαρκελόνη πρέπει να βομβαρδίζεται μια φορά κάθε 50 χρόνια» δεν επιφέρουν δίωξη από το κράτος, ενώ για τη δήλωση Καταλανού πολιτικού «Για να κάνεις ομελέτα πρέπει να σπάσεις αβγά» ακολουθεί σύλληψη και η μεταφορά του με χειροπέδες στον εισαγγελέα της Μαδρίτης.

[3] Το ιδεώδες του Φράνκο για την Ισπανία ήταν «Μία, μεγάλη κι ελεύθερη».

[4] Στην Ισπανία το διαζύγιο επιτράπηκε μόλις το 1981! Είχε νομοθετηθεί από την ισπανική Δημοκρατία το 1932, για να ξανακαταργηθεί από τον Φράνκο.

[5] Το κίνημα ενάντια στις κατασχέσεις πρώτης κατοικίας.

[6] Το συμφωνημένο δημοψήφισμα για το καθεστώς αυτονομίας κερδήθηκε στις κάλπες στην Καταλονία, αλλά χάθηκε στο συνταγματικό δικαστήριο της Μαδρίτης.

[7] Corredor mediterraneo & corredor atlántico: ιστορικά αιτήματα των μεσογειακών και των βορειοϊσπανικών περιοχών που δεν μπορούν να επικοινωνήσουν με τις γειτονικές τους επαρχίες παρά μόνο διαμέσου του κέντρου.

 

Αρχική δημοσίευση: Simplemente queremos dejar de rogar.

Μετάφραση από τα ισπανικά (καστιλιάνικα) – σημειώσεις: Γιώργος Κωνσταντίνου.