του Άκη Γαβριηλίδη
Το περιστατικό με τους/τις «αντιcisτημικές» (κατά την αυτοπεριγραφή τους) που αντιτάχθηκαν στη συμμετοχή των ομοφυλόφιλων αστυνομικών στο χθεσινό Pride, και μάλιστα επιχείρησαν έμπρακτα να τους εκδιώξουν, είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα για όποιον θέλει να κατανοήσει τη διάκριση πολιτικής/ αστυνομίας στο έργο του Ρανσιέρ. Και αυτό διότι είναι ακραίο και δείχνει τις έννοιες στην καθαρότητά τους.
Ο ίδιος ο συγγραφέας συχνά επιμένει ότι, όταν χρησιμοποιεί τον όρο «αστυνομία», δεν εννοεί έναν κρατικό θεσμό, αλλά μία «συμβολική συγκρότηση του κοινωνικού». Αστυνόμευση δεν έχουμε (μόνο/ απαραίτητα) κάθε φορά που βλέπουμε κάποιους κυρίους με στολές, όπλα και περιπολικά, αλλά κάθε φορά που κάποιος «μετράει απλώς πραγματικές μερίδες, υπαρκτές ομάδες ορισμένες βάσει των διαφορών ως προς τη γέννηση, τις λειτουργίες, τις θέσεις και τα συμφέροντα που συγκροτούν το κοινωνικό σώμα, κατ’ αποκλεισμό κάθε προσθήκης» (ό.π.· η υπογράμμιση δική μου). Σε αντιδιαστολή με την (δημοκρατική) πολιτική, η οποία είναι η ανάδυση του μέρους εκείνων που δεν έχουν κανένα μέρος, καμία θέση.
Το χθεσινό περιστατικό είναι ένα ασυνήθιστο παράδειγμα στο οποίο η αστυνομία ως συμβολική συγκρότηση όχι μόνο δεν ταυτίζεται, αλλά και έρχεται σε αντίθεση με την αστυνομία ως θεσμό και ως εμπειρικό σύνολο ανθρώπων. Διότι φυσικά χθες, η παρουσία των αστυνομικών ήταν η ανάδυση του μέρους χωρίς μέρος, η απρόσμενη εμφάνιση που διακόπτει το παιχνίδι των παραδεδεγμένων ταυτοτήτων και την κατάταξη των «φυλών» και των στρατοπέδων, η λιποταξία και η αυτομόληση. Με μια λέξη, η πολιτική.
Και οι αντιcisτημικές ήταν αυτοί που επιχείρησαν να «αποκλείσουν κάθε προσθήκη», άρα –εξ ορισμού- να εφαρμόσουν εις βάρος τών με στενή έννοια, «υπαρκτών» αστυνομικών τη λογική της αστυνομίας. Τη συντηρητική λογική του Ίδιου, που λέει: γιατί μας μπερδεύετε; Εμείς ως τώρα ξέραμε ότι εσείς είστε «το σύστημα» και εμείς το «αντισύστημα». Μη μας βάζετε δύσκολα τώρα· αν εσείς μετασχηματιστείτε και βγείτε απ’ το κουτάκι σας, τι θα γίνουμε εμείς; Θα πρέπει να διερωτηθούμε κι εμείς για το δικό μας κουτάκι. Α, όλα κι όλα· αυτό είναι κάτι που δεν είμαστε επ’ ουδενί λόγω διατεθειμένες να κάνουμε. Μην έρχεστε μαζί μας· δεν θέλουμε να σας πάρουμε με το μέρος μας, να σας πείσουμε ή να σας μετασχηματίσουμε· θέλουμε να μείνουμε λίγοι και ανάδελφοι. Μπορεί να είμαστε υπέρ του queer, αλλά πάνω απ’ όλα είμαστε υπέρ της σταθερότητας των ταυτοτήτων: οι καουμπόηδες με τους καουμπόηδες, οι ινδιάνοι με τους ινδιάνους.
Nomadic universality 
υπάρχουν επίσης αντιθέσεις ως προς την ύπαρξη χορηγών και της αμερικανικής πρεσβείας. αναρωτιέμαι αν εφαρμόζεται το σκεπτικό του κειμένου και ως προς αυτούς που διαφωνούν με τις παραπάνω συμμέτοχες στο pride.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Πολύ ενδιαφέρουσα ερώτηση.
Το «σκεπτικό του κειμένου» δεν είναι άλλο από μια επεξήγηση της διάκρισης του Ρανσιέρ.
Τη διάκριση αυτή, γιατί όχι; Θα μπορούσαμε να την εφαρμόσουμε -να την εφαρμόσει οποιοσδήποτε από μας- και στο παράδειγμα των αντιθέσεων αυτών.
Σε μια τέτοια περίπτωση, εγώ θα έλεγα ότι αυτές, με τη γενική αυτή διατύπωση, ανήκουν μάλλον στο χώρο της πολιτικής παρά της αστυνομίας.
Οι αντιθέσεις, (δηλαδή η διαφωνία, η ασυνεννοησία), είναι πολιτικές. Είναι η ίδια η ουσία της πολιτικής.
Η ουσία της αστυνόμευσης αντίθετα είναι η βεβαιότητα και η σταθερότητα των εντάξεων, η πληρότητα, η απουσία υπολοίπου.
Αυτό μας φέρνει -φέρνει τη διάκριση- μπροστά στην εξής δυσκολία: τι γίνεται όταν υπάρχει διαφωνία γύρω ακριβώς από το αν υπάρχει ή όχι υπόλοιπο. Έχουμε πολιτικοποίηση της αστυνομίας, ή/ και αστυνόμευση της πολιτικής;
Νομιζω ότι θα είχε ενδιαφέρον να θέταμε το ερώτημα στον ίδιο τον Ρανσιέρ. Κρίμα που δε μας προέκυψε καμιά εικοσαριά μέρες νωρίτερα, που ήταν και ο ίδιος στην Αθήνα, να τον ρωτούσαμε.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Οι αντιcisτημικές συγκροτούνται στη βάση του συγκεκριμένου αγώνα. Οι αστυνομικοί συγκροτούνται ως ενότητα στη βάση αρχικώς της ένταξη τους στο θεσμό της αστυνομίας και ως τέτοιοι παρεμβαίνουν στο Pride. Γιατί η «Δράση ενάντια στον Ρατσισμό» ουσιαστικά παρενέβει στο Pride για να καταδείξει ότι αυτοί-ες που διαφωνούν με τον εκδημοκρατισμό (sic) της αστυνομίας είναι ρατσιστές. Αυτή ήταν η δράση τους ενάντια στο ρατσισμό. Απέναντι σε αυτή τη δράση υπήρξε και η αντίδραση.
Νομίζω ότι μπορούμε να επισημάνουμε 2 σημεία:
Το ότι από την αρχή είχαμε μια πολιτική απόφαση. Αυτή της πολιτικής εκτροπής από κομμάτι της οργάνωσης του Athens Pride. Και αυτή η πολιτική απόφαση φάνηκε από την πολεμική και τον λόγο που αναπτύχθηκε από διάφορες οργανώσεις και κόμματα ενάντια στην αντίθεση των «αντιcisτημικών», που δεν είχε σχέση με τα γεγονότα αλλά με την ίδια την πολιτική τους θέση. Δεν πρόκειται δηλαδή για μια αντιπαράθεση γύρω από ένα συμβάν αλλά για μια πολιτική σύγκρουση. Οι ανακοινώσεις παραγνωρίζοντας τις πρακτικές που αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια του γεγονότος έσπευσαν να υιοθετήσουν μια ρητορική που εκφράστηκε αρχικά από τη «Δράση ενάντια στον Ρατσισμό», που μιλούσε για αποκλεισμό, ρατσισμό, μπαχαλοφασισμό και άλλα τέτοια. Στην ανακοίνωση των queer ntekapaz αναφέρεται πως και από ποιούς ασκήθηκε βία κατά τη διάρκεια της αντίθεσης https://queerntekapaz.wordpress.com/2017/06/13/%ce%b1%ce%bd%ce%b1%ce%ba%ce%bf%ce%af%ce%bd%cf%89%cf%83%ce%b7-%cf%83%cf%85%ce%bd%cf%84%ce%bf%ce%bd%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ae%cf%82-%cf%80%cf%81%cf%89%cf%84%ce%bf%ce%b2%ce%bf%cf%85%ce%bb/ . Η πολιτική όμως απόφαση για επιβολή της συμμετοχής των αστυνομικών ως ταυτότητα (δεν είδαμε μπλοκ μηχανικών ή υπαλλήλων του ΥΠΕΚΑ, κρίμα) στο Pride δίπλα σε οργανώσεις, συλλογικότητες που συγκροτούνται βάσει της ταυτότητας φύλου, έπρεπε να περάσει και πάνω από την πραγματικότητα. Έτσι η πολιτική έγινε αλήθεια και το αντίστροφο.
Ένα δεύτερο σημείο αφορά στη έννοια της δημοκρατίας που αναπτύσσεται από αυτές τις οργανώσεις. Η πολιτική εκτροπή που αποφασίστηκε (δημοκρατικά, χαχα) από την οργάνωση του AP αφορά στην ένταξη μιας συγκεκριμένης πολιτικής θέσης, αυτής του εκδημοκρατισμού της αστυνομίας ως θεσμό, πάνω στις θέσεις της ΛΟΑΤ κοινότητας για ελευθερίες και δικαιώματα που αφορούν τις ταυτότητες φύλου. Αυτή η εκτροπή παρουσιάστηκε ως δημοκρατική θέση της κοινότητας, η αμφισβήτηση της οποίας δημιουργεί αποκλεισμούς. Τι και αν ο θεσμός της αστυνομίας έρχεται να αποκλείσει ως τέτοιος (και όχι με προσδιορισμούς, ρατσιστικός κλπ) ας πούμε τους-τις ΛΟΑΤ μετανάστες-ριες χωρίς χαρτιά που τα τελευταία χρόνια βάλλονται πολλαπλά και καταρχάς θεσμικά. Και ας μετασχηματιστούν και βγουν (οι αστυνομικοί) από το κουτάκι τους, οι άλλοι-ες θα παραμείνουν βαθιά χαντακωμένοι-ες μέσα στο κουτί τους (ή στο κελί τους).
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Κάθε υποκείμενο συγκροτείται ως ενότητα σε κάποια βάση, και την ίδια στιγμή αποσυγκροτείται· την ενότητα αυτή τη συνοδεύει πάντοτε ως σκιά της η πιθανότητα -οριακά, η βεβαιότητα- της πολλαπλότητας, της αποσυναρμολόγησης, της αποδιάρθρωσης του νοήματός της.
Το queer κίνημα, περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο, ενδιαφέρθηκε ακριβώς για το δεύτερο αυτό στοιχείο: για την υπονόμευση και αποσταθεροποίηση των παγιωμένων δίπολων και ταυτοτήτων.
Μου ηχεί παράδοξο να στήνει κανείς μία καμπάνια πάνω στην υπεράσπιση της αδιατάρακτης καθαρότητας των μεν και των δε, στην πεισματική διακήρυξη ότι οποιοσδήποτε μετασχηματισμός είναι ανέφικτος και ανεπιθύμητος.
Το σημείωμά μου έλεγε αυτό και τίποτε περισσότερο. Δεν μιλούσε για κανέναν εκδημοκρατισμό, και για καμία βία. Εξάλλου γράφτηκε πριν καν πραγματοποιηθεί η πορεία.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!