του Άκη Γαβριηλίδη
Εδώ και κάμποσο καιρό, στις δημοσιεύσεις του λόμπυ υπέρ της «ποντιακής γενοκτονίας» έχει αρχίσει να εμφανίζεται συχνά-πυκνά ο Πολωνός διεθνολόγος Ράφαελ Λέμκιν. Ο Λέμκιν υπήρξε ο εισηγητής της διεθνούς σύμβασης περί γενοκτονίας, και γι’ αυτό οι «νεοποντιστές» προφανώς σκέφτηκαν ότι διαφημιστικά αποτελεί πολύ γερό χαρτί και ότι, αν καταφέρουν να τον οικειοποιηθούν και να τον συνδέσουν με κάποιον τρόπο προς τη θεωρία τους, θα έχουν πετύχει μία σημαντική επικοινωνιακή επιτυχία. Έτσι, έχει αρχίσει να κυκλοφορεί δεξιά και αριστερά ο ισχυρισμός ότι ο Λέμκιν ήταν περίπου ένα είδος … προδρόμου των νεοποντιστών: ότι συμμεριζόταν τη θεωρία περί «ποντιακής γενοκτονίας», αναφέρθηκε σε αυτήν στα γραπτά του και μάλιστα βασίστηκε σε αυτήν για να διαμορφώσει την ίδια την έννοια της γενοκτονίας!
Οι ισχυρισμοί αυτοί, που διατυπώθηκαν εκτενώς πρόσφατα κατά την αντιπαράθεση με κάποιες τοποθετήσεις του τέως υπουργού παιδείας, δεν έχουν κανένα έρεισμα, και πάντως ποτέ δεν συνοδεύονται από παράθεση κάποιου συγκεκριμένου χωρίου από γραπτό το Λέμκιν.
Ένας παλιός τύπος χειραγώγησης
Θα δώσω εδώ ένα παράδειγμα, δημοσιευμένο σε κατά τεκμήριο σοβαρό έντυπο. Σε άρθρο του στην Καθημερινή (04.11.2015) με τίτλο «Ένας νέος τύπος μαζικού εγκλήματος», ο Βλάσσης Αγτζίδης επικαλείται τον Λέμκιν δύο φορές. Λέει καταρχάς ότι:
Ο όρος «genocide» (γενοκτονία) αποτελεί ένα νέο όρο που δημιουργήθηκε μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου από τον Πολωνοεβραίο Ραφαήλ Λέμκιν (Raphael Lemkin), καθηγητή του Πανεπιστημίου του Γέιλ, για να περιγράψει το έγκλημα της μαζικής εξόντωσης των Εβραίων από τους ναζί κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Ήδη ο ισχυρισμός αυτός δεν είναι απολύτως ακριβής ως προς το δεύτερο σκέλος του. Ο Λέμκιν πράγματι επινόησε τον όρο, αλλά όχι με σκοπό να περιγράψει την εξόντωση ειδικά των Εβραίων. Η απόφασή του να κάνει σκοπό της ζωής του τη δίωξη των γενοκτονιών δεν οφείλεται στο ναζισμό, ούτε γεννήθηκε τη δεκαετία του 40, αλλά πολύ παλιότερα. Βλ. αμέσως παρακάτω.
Συνεχίζει όμως το άρθρο:
Ο Λέμκιν για να υποστηρίξει την άποψή του, ότι πρόκειται για ένα νέο είδος εξόντωσης που οργανώνουν οι εξουσίες κατά ανεπιθύμητων πληθυσμών, αναφέρθηκε στις μαζικές σφαγές και στην εξόντωση των Ελλήνων και των Αρμενίων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από τους Νεότουρκους. Ουσιαστικά, τη συνείδηση ότι η ανθρωπότητα βρίσκεται μπρος σ’ ένα νέο τύπο μαζικού εγκλήματος ο Λέμκιν την απέκτησε μετά τις σφαγές των Ελλήνων, των Αρμενίων από τους Νεότουρκους και τους κεμαλικούς (υπογραμμίζω εγώ).
Νέρων, Καρχηδόνιοι, καθολικοί στην Ιαπωνία … αλλά πουθενά Πόντιοι
Πριν από λίγα χρόνια, κυκλοφόρησε η αυτοβιογραφία του Ράφαελ Λέμκιν[1]. Αρκεί να τη διαβάσει κανείς, για να διαπιστώσει ότι τίποτε από τα παραπάνω δεν ισχύει.
Πρώτα απ’ όλα, ο Λέμκιν δεν θεωρούσε ότι «η ανθρωπότητα βρίσκεται μπρος σ’ ένα νέο τύπο μαζικού εγκλήματος», ούτε ότι η γενοκτονία αποτελεί «ένα νέο είδος εξόντωσης». Ακριβώς αντίθετα, θεωρούσε ότι αποτελεί «ένα σχήμα που επανέρχεται διαρκώς [a recurring pattern] μέσα στην ιστορία», μια «συγγενή ασθένεια» της ανθρωπότητας (σ. 138) και ότι υπάρχουν άφθονα ιστορικά παραδείγματα τέτοιων μαζικών εγκλημάτων «από την αρχαιότητα μέχρι το μεσαίωνα και τους νέους χρόνους» (ό.π.).
Τέτοια παραδείγματα αναφέρονται πολλά στις σελίδες της αυτοβιογραφίας, αρχίζοντας από την πρώτη-πρώτη φράση του Προλόγου της! Με το καλημέρα, πριν καν μας γνωστοποιήσει πού και πότε γεννήθηκε, ποιοι ήταν οι γονείς ή η καταγωγή του, ή οποιοδήποτε άλλο βιογραφικό στοιχείο, ο Λέμκιν κρίνει σημαντικό να μας πληροφορήσει ότι:
Από τη στιγμή που έμαθα να διαβάζω, άρχισα να καταβροχθίζω βιβλία για τη δίωξη θρησκευτικών, φυλετικών ή άλλων μειονοτικών ομάδων. Με συγκλόνισε η περιγραφή της καταστροφής των Χριστιανών από τον Νέρωνα. (…) Το βιβλίο του Πολωνού συγγραφέα Χένρυκ Σιένκεβιτς Quo vadis σχετικά με το ζήτημα αυτό μου έκανε τρομερή εντύπωση, το διάβασα πολλές φορές και μιλούσα συχνά γι’ αυτό. (…) Η ιστορία αυτή με γοήτευσε τόσο, ώστε άρχισα να ψάχνω κάθε παρόμοιο παράδειγμα στην ιστορία, όπως την καταστροφή της Καρχηδόνας, των Ουγενότων, των Καθολικών στην Ιαπωνία, και τόσων Ευρωπαίων από τον Τζένγκις Χαν. (…) Με εντυπωσίαζε η συχνότητα τέτοιων περιπτώσεων (ό.π., σ. 1).
Σε όλο το υπόλοιπο βιβλίο παρατίθενται και άλλα παρόμοια παραδείγματα μαζικών εξοντώσεων, αρκετές δεκάδες –ίσως πάνω από εκατό. Πουθενά δεν αναφέρεται καμία εξόντωση Ελλήνων από Νεοτούρκους. Ένας άνθρωπος δηλαδή άρχισε να ψάχνει «κάθε παρόμοιο παράδειγμα στην ιστορία» από τα πέντε του χρόνια, αλλά τους Ποντίους δεν τους βρήκε. Η λέξη αυτή είναι άγνωστη στον Λέμκιν.
Στη γενοκτονία των Αρμενίων, ναι, βεβαίως υπάρχουν αναφορές. Πολλές και σαφείς. (Σημειωτέον βέβαια ότι ούτε αυτές αποδίδονται στους Νεοτούρκους, τους οποίους ο συγγραφέας εξυμνεί για τον «ρεπουμπλικανισμό» και τις «προοδευτικές ιδέες τους, οι οποίες διακρίνουν την κυβέρνησή τους από την εξουσία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας» και για τις οποίες «είναι περήφανοι» –σ. 200). Σε γενοκτονία Ποντίων από Κεμαλιστές, όμως, όχι· δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά.
Παιδομαζώματα-παιδοσκορπίσματα
Το βιβλίο είναι αλήθεια ότι αναφέρει μία περίπτωση γενοκτονίας με θύματα Έλληνες, η οποία ρητά αναγνωρίζει ότι επηρέασε το κείμενο της διεθνούς σύμβασης, και αναλυτικά εξηγεί πώς και γιατί. Αυτή όμως δεν έχει καμία σχέση είτε με Ποντίους, είτε με Νεοτούρκους. Πρόκειται για το παιδομάζωμα. Για την ακρίβεια, και τα δύο (φερόμενα ως) παιδομαζώματα: εκείνο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, και εκείνο του Δημοκρατικού Στρατού κατά τον ελληνικό εμφύλιο.
Οι αναφορές αυτές είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσες για άλλους λόγους, τους οποίους προσπάθησα να αναλύσω σε πρόσφατο άρθρο μου[2]. Πρώτα απ’ όλα, διότι δείχνουν το ευμετάβλητο των σκοπιμοτήτων του ελληνικού κράτους, και όλων των κρατών. Από την άποψη που μας ενδιαφέρει εδώ, πάντως, καθιστούν ακόμη πιο εύγλωττη τη σιωπή του Λέμκιν: ο άνθρωπος αυτός είχε –αυτονόητα- εμφανές ενδιαφέρον για ζητήματα γενοκτονιών, υιοθετούσε γι’ αυτά ένα πολύ ευρύ νοητικό και χρονικό πλαίσιο, προσπάθησε να βρει –και βρήκε- όσο το δυνατόν περισσότερα ιστορικά παραδείγματα, αλλά δεν τράβηξαν καθόλου την προσοχή του τα πρόσφατα τότε γεγονότα της δεκαετίας του 1910 στον Πόντο. Αντίθετα, τράβηξαν την προσοχή του γεγονότα του 16ου αιώνα στα Βαλκάνια, καθώς και πολλά άλλα περιστατικά σε μακρινές εποχές και ηπείρους.
Φραπόγαλα, παχύδερμα και Αρβανίτες πειραϊκής ανατροφής
Παρόμοιοι ισχυρισμοί, με φραστικές παραλλαγές, επαναλαμβάνονται σε αρκετές αναρτήσεις, ανακοινώσεις κ.λπ. στο διαδίκτυο. Οι επαναλήψεις αυτές, όπως συνήθως συμβαίνει, καταλήγουν να σχηματίζουν έναν πολτό μέσα στον οποίο είναι δύσκολο να ξεχωρίσει κανείς ποιος πήρε τι από ποιον, ποιος έκανε την αρχική λαθροχειρία και ποιος πρόσθεσε τι πότε. Κάποιες όμως είναι ενυπόγραφες, και φυσικά η υπογραφή δεσμεύει όποιον την βάζει κάτω από ένα κείμενο για όσα περιέχονται σε αυτό. Μια άλλη τέτοια περίπτωση είναι ένα άρθρο του Φαήλου Κρανιδιώτη με τίτλο Ο Ραφαήλ Λέμκιν και ο Νίκος Φίλης. Εξάλλου δεν γεννάται αμφιβολία για το ποιος είναι ο συντάκτης του, διότι το άρθρο είναι γραμμένο στο γνωστό κουτσαβάκικο ύφος του συγκεκριμένου αρθρογράφου.
Σε αυτό λοιπόν, ο κ. Κρανιδιώτης μάς διαβεβαιώνει ότι:
Το 1933, συγκλονισμένος και βασισμένος στη Γενοκτονία των Χριστιανών της Μικράς Ασίας ήτοι των Ελλήνων (Ποντίων, Ιώνων κλπ), των Αρμενίων και των Ασσυρίων, [ο Λέμκιν] παρουσίασε στο Νομικό Συμβούλιο της Κοινωνίας των Εθνών την εργασία του «Το έγκλημα της βαρβαρότητας».
Και αυτός, όπως βλέπουμε, δεν αρκείται να «προσκολλά» τους «Έλληνες, Πόντιους, Ίωνες» δίπλα στους Αρμενίους ώστε να μπουν και αυτοί στην αναμνηστική φωτογραφία και να τσιμπήσουν λίγη δημοσιότητα, αλλά … τους προχωρά μία θέση μπροστά, αφού τους βάζει πριν από τους Αρμενίους.
Φυσικά όλα όσα λέει είναι παραμύθια. Το 1933, ο Λέμκιν το μόνο που έκανε ήταν να συντάξει δύο εισηγήσεις, όχι προς το «Νομικό Συμβούλιο της Κοινωνίας των Εθνών» αλλά προς μια διεθνή συνδιάσκεψη για την ενοποίηση του ποινικού δικαίου που επρόκειτο να γίνει στη Μαδρίτη, με τις οποίες εισηγούνταν να καθιερωθούν δύο διεθνή εγκλήματα: η «βαρβαρότητα» (σε αυτό έπεσε μέσα ο Φαήλος) και ο «βανδαλισμός». Τελικά όμως η πολωνική κυβέρνηση δεν του επέτρεψε να πάει στη Μαδρίτη και να τις παρουσιάσει (βλ. Totally Unofficial, σ. 22).
Τις προτάσεις αυτές ο Λέμκιν δεν τις έκανε «βασισμένος στις γενοκτονίες των Ποντίων, Ιώνων, Ασσυρίων κ.λπ.» (οι όροι αυτοί δεν απαντούν πουθενά στο βιβλίο του), αλλά ούτε και επειδή είχε γενικώς «συγκλονιστεί» από οτιδήποτε. Όπως ο ίδιος λέει, τις έκανε επειδή αισθάνθηκε ότι «είχε έρθει ο καιρός» να καταθέσει μία ιδέα η οποία «ωρίμαζε για τόσα πολλά χρόνια μέσα στο μυαλό του» (ό.π.). Ήταν δηλαδή αποτέλεσμα τακτικής και μεθοδικού υπολογισμού, όχι κάποιας συναισθηματικής έκρηξης.
Παραγωγικά αίτια της βουλήσεως (του νομοθέτη)
Για να κλείσω εδώ, το ίδιο ψέμα αναπαράγει και ο κ. Θεοφάνης Μαλκίδης, «Μέλος της Διεθνούς Ένωσης Ακαδημαϊκών για τη Μελέτη των Γενοκτονιών και Διδάκτωρ Κοινωνικών Επιστημών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο», σε δηλώσεις του προς το NEWS 247. Σε αυτές, το αξιότιμο Μέλος αναφέρεται στην «επιστημονική τεκμηρίωση του όρου Γενοκτονία και του Ολοκαυτώματος από τον Ραφαήλ Λέμκιν, ο οποίος για να εισάγει τον σχετικό ζήτημα στον ΟΗΕ, αναφέρθηκε στην Γενοκτονία των Αρμενίων και των Ελλήνων. Εκεί βασίστηκε και το κυρίαρχο κείμενο στη διεθνή σκηνή που είναι η Σύμβαση για την πρόληψη και την καταστολή του εγκλήματος της Γενοκτονίας που ψηφίστηκε και υιοθετήθηκε από τον ΟΗΕ το 1948».
Καταρχάς, η πληθωριστική χρήση του όρου «επιστημονική τεκμηρίωση», τόσο εδώ όσο και σε άλλα συναφή κείμενα, είναι μάλλον άτοπη, και οφείλεται μάλλον στην ανασφάλεια των νεοποντιστών· στην διαρκή ανάγκη τους να πείθουν ότι όσα λένε είναι «επιστημονικά» και άρα δεν επιδέχονται αντιρρήσεις.
Ο ίδιος ο Λέμκιν σπανίως χρησιμοποιεί αυτόν τον όρο. Από την εξιστόρησή του, προκύπτει ότι η δραστηριότητά του για την υιοθέτηση του πνευματικού τέκνου του, της διεθνούς σύμβασης, είχε κυρίως διπλωματικό και όχι επιστημονικό χαρακτήρα. Ουσιαστικά το δεύτερο μέρος του βιβλίου του συνίσταται σε μία ατέλειωτη διαδοχή από επαφές, συζητήσεις και διαπραγματεύσεις με πρέσβεις, υπουργούς και άλλους διεθνείς παράγοντες.
Επιπλέον, η σύμβαση την οποία έκανε σκοπό της ζωής του ο Λέμκιν αφορούσε πράγματι τη γενοκτονία, δεν αφορούσε όμως το Ολοκαύτωμα ως τέτοιο. Εδώ ωστόσο κρίθηκε σκόπιμο να αναφερθεί και αυτό, στο πλαίσιο του ίδιου βερμπαλισμού και της επικοινωνιακής προσπάθειας εντυπωσιασμού διά της χρήσης βαρύγδουπων λέξεων[3].
Ασχέτως τούτων, είναι ξεκάθαρο από τα παραπάνω ότι ο Λέμκιν δεν αναφέρθηκε σε καμία «γενοκτονία Ελλήνων» για να «εισάγει το ζήτημα στον ΟΗΕ», και ότι η διεθνής σύμβαση δεν «βασίστηκε εκεί». Ο ισχυρισμός αυτός είναι πραγματικά πρωτοφανής. Η σύμβαση περί γενοκτονίας υπάρχει εδώ και εβδομήντα χρόνια, και όλο αυτό το διάστημα κανείς στον κόσμο δεν είχε ισχυριστεί ότι … βάση της αποτελεί κάποια «ελληνική» (και ακόμα λιγότερο «ποντιακή») γενοκτονία. Η όψιμη προβολή τέτοιων αξιοπερίεργων και σχεδόν κωμικών ισχυρισμών βρίσκεται στα όρια της διανοητικής –και γενικότερης- εντιμότητας. Εν πάση δε περιπτώσει, είναι παντελώς αδιάφορη επιστημονικά. Για την κατανόηση, ερμηνεία και εφαρμογή ενός νομικού κειμένου, ιδίως διεθνούς (το οποίο μέχρι να εγκριθεί περνάει από «σαράντα κύματα»: επιτροπές του ΟΗΕ, εθνικά κοινοβούλια, υπουργεία εξωτερικών κ.ο.κ.) δεν ασκεί καμιά επίδραση το τι αισθανόταν, τι σκεφτόταν ή πού «βασίστηκε» ο αρχικός συντάκτης του.
[1] Frieze, Donna-Lee (ed.): Totally Unofficial: The Autobiography of Raphael Lemkin, Yale University Press, 2013.
[2] «Lemkin’s Greek Friends: Abusing History, Constructing Genocide—and Vice Versa», Journal for Holocaust and Genocide Studies (2016) 30 (3): 488-505. Μια διαφορετική και εκτενέστερη εκδοχή του άρθρου είναι διαθέσιμη ηλεκτρονικά.
[3] Την ίδια δημοσιοσχετίστικη-εξουσιαστική εμμονή εντυπωσιασμού μαρτυρά η χρήση του επιθέτου κυρίαρχο [κείμενο]. Στο διεθνές δίκαιο, δεν υπάρχουν «κυρίαρχα» και μη κυρίαρχα κείμενα. Εάν μία σύμβαση υπογραφεί και κυρωθεί, απλώς ισχύει. Κάποιες συμβάσεις ενδεχομένως υπερισχύουν έναντι άλλων. Αλλά κυριαρχία διαθέτουν τα κράτη, όχι οι μεταξύ τους συμφωνίες.
Nomadic universality 
Ο οποιοσδήποτε θέλει να προσεγγίσει στα σοβαρά τέτοια ζητήματα βασίζεται πρωτίστως στις πηγές. Δεν είναι δυνατόν να αναφερθείς στον Λέμκιν χωρίς να έχεις μελετήσει πρώτα αυτό: Steven Leonard Jacobs, «Genocide of others : Raphael Lemkin, the genocide of the Greeks, the Holocaust, and the present moment» στο Tessa Hofmann, Matthias Bjornlund and Vasileios Meichanetsidis, The Genocide of the Ottoman Greeks, 2011
Στο πλαίσιο της δημόσιας αντιπαράθεσης -που ως συνήθως αντικαθιστά την ανάγκη ψύχραιμης συζήτησης- για τα ζητήματα των γεγονότων που συνέβησαν στην οθωμανική Ανατολή και τις Γενοκτονίες (ή μη) που πραγματοποιήθηκαν, έγραψα ένα κείμενο στην «Εποχή» :
https://kars1918.wordpress.com/2015/12/09/epohi/
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Όπως είναι προφανές, το άρθρο του κ. Τζέικομπς δεν είναι πηγή. Είναι δευτερογενής βιβλιογραφία.
Πηγή είναι π.χ. η αυτοβιογραφία του Λέμκιν.
Ο οποιοσδήποτε θέλει να ισχυριστεί ότι ο Λέμκιν για να υποστηρίξει την άποψή του αναφέρθηκε στην εξόντωση των Ελλήνων από τους Νεότουρκους, οφείλει και να παραθέσει κάποιο απόσπασμα από βιβλίο, άρθρο, δημόσια ομιλία κ.λπ. (του ίδιου του Λέμκιν, προφανώς) όπου έγινε αυτή η αναφορά.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Ο Jacobs είναι ο κύριος επιμελητής του αρχείου του Λέμκιν
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Και λοιπόν;
Ο συντάκτης των εκτενών αποσπασμάτων που παρέθεσα εγώ, και ολόκληρου του βιβλίου από το οποίο προέρχονται, είναι ο ίδιος ο Λέμκιν. Μέχρι στιγμής δεν έχει κατατεθεί οτιδήποτε που να τα αντικρούει, έστω και εκ των υστέρων.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Το κύριο θέμα δεν είναι η ορολογία αλλά η συνάφεια ιστορικών γεγονότων τα οποία συγκροτούν ξεχωριστή αναλυτική κατηγορία. Για παράδειγμα, έχει μικρή σημασία ότι πριν να σημαίνει ο όρος Ολοκαύτωμα τη Σοά, χρησιμοποιήθηκε τόσο για τη Γενοκτονία των Αρμενίων όσο και για τη σφαγή της Σμύρνης…
Το πραγματικό ζήτημα είναι εάν τα όσα συνέβησαν στους ελληνορθόδοξους (και ελληνοπροτεστάντες) της Ανατολής, τους Αρμένιους και τους Ασσύριους, συγκροτούν «ξεχωριστή αναλυτική κατηγορία¨… Αυτό είναι το πραγματικό ερώτημα και όχι τα μίζερα χαζοελλαδίτικα και η ακατανόητη μνησίκακη στάση κατά της προσφυγικής μνήμης (η οποία έτσι κι αλλιώς ούτε ενιαία είναι, ούτε και πάντα σοβαρά εκφράζεται).
Όποιος μελετήσει τις πηγές και έχει καλή (επιστημονική) πρόθεση θα καταλήξει στο συμπέρασμα που διατύπωσαν το 1916 οι γερμανοαυστριακοί σύμμαχοι των Νεότουρκων (ακροδεξιοί, μιλιταριστές και ρατσιστές υπήρξαν ειρήσθω εν παρόδω και όχι φιλελεύθεροι αστοί):
«Η πολιτική των Τούρκων είναι μέσω μιας γενικευμένης καταδίωξης του ελληνικού στοιχείου, να εξοντώσει τους Έλληνες ως εχθρούς του Κράτους, όπως πριν τους Αρμένιους. Οι Τούρκοι εφαρμόζουν τακτική εκτόπισης των πληθυσμών, δίχως διάκριση και δυνατότητα επιβίωσης, απ’ τις ακτές στο εσωτερικό της χώρας, ώστε οι εκτοπιζόμενοι να είναι εκτεθειμένοι στην αθλιότητα και τον θάνατο από πείνα. Τα εγκαταλειπόμενα σπίτια των εξοριζομένων λεηλατούνται από τα τούρκικα τάγματα τιμωρίας ή καίονται και καταστρέφονται. Και όλα τα άλλα μέτρα τα οποία εις τους διωγμούς των Αρμενίων ευρίσκοντο εις ημερησίαν διάταξιν, επαναλαμβάνονται τώρα εναντίον των Ελλήνων.» (έγγραφο του Αυστριακού υπουργού εξωτερικών προς το Βερολίνο, 1916, παρατίθεται στο: Ενεπεκίδης Κ. Πολυχρόνης, «Οι διωγμοί των Ελλήνων του Πόντου (1908-1918)», Αθήνα, εκδ. Συλλόγου Ποντίων Αργοναύται-Κομνηνοί, 1962)…..
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
κύριε Αγτζίδη, εάν προτιμάτε να παριστάνετε ότι δεν καταλαβαίνετε, να σας επαναλάβω ότι το μόνο θέμα σε αυτήν εδώ την ανάρτηση είναι το εξής: εσείς (όπως και αρκετοί άλλοι με παραπλήσιες διατυπώσεις) ισχυριστήκατε ότι
«Ο Λέμκιν για να υποστηρίξει την άποψή του, ότι πρόκειται για ένα νέο είδος εξόντωσης που οργανώνουν οι εξουσίες κατά ανεπιθύμητων πληθυσμών, αναφέρθηκε στις μαζικές σφαγές και στην εξόντωση των Ελλήνων και των Αρμενίων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από τους Νεότουρκους».
Μελετήστε όσες πηγές θέλετε, αλλά φέρτε μας κάτι που να στηρίζει αυτό τον ισχυρισμό: πού αναφέρθηκε ο Λέμκιν σε όλα αυτά, και τι ακριβώς έγραψε ή είπε; Άρθρο τάδε, έκδοση τάδε, σελίδα τάδε. Είναι πολύ απλό. Με όλα αυτά τα κατεβατά που αναρτάτε και που δεν προσθέτουν τίποτε, ενισχύετε την εντύπωση ότι δεν υπάρχει καμία τέτοια αναφορά. Εάν υπήρχε, θα την είχατε ήδη παραθέσει.
Κατά τα λοιπά, όμως, πέραν του συγκεκριμένου, το κύριο θέμα ασφαλώς και είναι η ορολογία. Ή μάλλον ούτε καν «το κύριο», αλλά το αποκλειστικό. Αντικείμενο όλης αυτής της συστηματικής προσπάθειας που διαρκεί σχεδόν τριάντα χρόνια τώρα, είναι να καθιερωθεί ένας όρος: ο όρος «ποντιακή γενοκτονία», ο οποίος ποτέ μέχρι τότε δεν είχε χρησιμοποιηθεί από κανέναν -και λιγότερο απ’ όλους από τον Λέμκιν. Πώς λοιπόν δεν είναι η ορολογία το κύριο;
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Κύριε Γαβριηλίδη, δεν έχουμε ουσιαστική διαφωνία εφόσον η κεντρική ιδέα της ανάρτησής σας είναι να τεκμηριώσετε με τον τρόπο σας ότι ο όρος «ποντιακή γενοκτονία» είναι αδόκιμος, όπως και ο όρος «νεοποντιστές» (που θυμίζει τον όρο «σταλινολόγοι» που εισήγαγαν οι σταλινικοί για να ψέξουν όσους ασχολούνται με το σταλινισμό και τις διώξεις).
Φυσικά και είναι αδόκιμος…
Δεν υπάρχει «ποντιακή γενοκτονία» ως αυτόνομο ιστορικό γεγονός, αλλά ένα γενικευμένο σχέδιο μετασχηματισμού της πολυεθνικής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σε ομοιογενές τουρκικό κράτος, όπου τα γεγονότα στον Πόντο αποτελούν τμήμα του σχεδίου.
Τα όσα έγιναν στον μικρασιατικό Βορρά, τον Πόντο, από το 1916, είναι μια από τις σελίδες του βίαιου μετασχηματισμού υπό την εξουσία του Νεοτουρκικού Κομιτάτου. Οι σελίδες που προηγήθηκαν ήταν τα αμελέ-ταμπουρού, οι διώξεις σε Ιωνία και Ανατολική Θράκη (1914) και η εξόντωση των Αρμενίων (1916)…
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Όχι, δεν είναι κεντρική ιδέα της ανάρτησής μου να τεκμηριώσω ότι ο όρος «ποντιακή γενοκτονία» είναι αδόκιμος.
Ούτε ότι είναι δόκιμος.
Είναι να ελέγξω την ακρίβεια κάποιων πολύ συγκεκριμένων ισχυρισμών για το τι είπε ο Λέμκιν.
Όταν κάποιος γράφει: «ο Τάδε είπε αυτό», πρέπει πράγματι να το έχει πει, και να παρατίθεται πού, πότε και πώς ακριβώς το έχει πει.
Πρόκειται για δύο ανεξάρτητα ζητήματα. Μπορεί ένας όρος να είναι δόκιμος, αλλά η συγκεκριμένη παραπομπή που επικαλείται κάποιος υπέρ αυτού του όρου να είναι ανακριβής. Επίσης και το αντίστροφο: μπορεί η επίκληση να είναι ακριβής, αλλά ο όρος παρόλα αυτά να είναι τελικά αδόκιμος.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Κύριε Γαβριηλίδη, δεν είμαι ιστορικός ούτε νομικός. Οικονομολόγος πρεσβεύω και έχω μια άμεση σχέση με το θέμα του άρθρου σας, λόγω της ενεργής συμμετοχής μου στη σωματειακή δράση ως παιδί προσφύγων του 22΄ αλλά και λόγω προσωπικά δικού μου ενδιαφέροντος για τη Συνθήκη αυτή του ΟΗΕ και τον πατέρα της Ραφαέλ Λέμκιν. Πριν σας θέσω το ερώτημα που θέλω, σας λέω ότι διάβασα προσεκτικά το άρθρο σας εδώ καθώς και το αγγλικό κείμενο που διαθέτετε ηλεκτρονικά στο google. Επίσης έχω μπει πριν από καιρό στη βιβλιοθήκη όπου υπάρχουν τα αρχεία του Λέμκιν και έχω διαβάσει ό,τι μου επέτρεψαν. Πουθενά δεν βρήκα την απάντηση στο δικό μου ερώτημα που σας θέτω. Η δίκη του Σογκομόν Τεχλιριάν για τη δολοφονία του Ταλαάτ αναφέρεται κάπου ως στοιχείο που απασχόλησε το Λέμκιν στα φοιτητικά του χρόνια; Eυχαριστώ.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Ναι, βεβαίως αναφέρεται: στο Totally Unofficial, σ. 20-21.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Mε αφορμή την ανάρτησή σου για την»ποντιακή γενοκτονία» -όπου σημειωτέον προσωπικά δεν έχω την άποψη ότι εσείς οι Πόντιοι αποτελείται μια μοναδικότητα, ούτε βεβαίως ότι η βίαιη συμπεριφορά των Νεότουρκων περιορίστηκε μόνο στο Βορρά της Μικράς Ασίας- κοίταξα λιγάκι κάποιες παλιές και χρήσιμες σημειώσεις.
Το παρακάτω απόσπασμα από τους «New York Times» του 1947 είναι του Λέμκιν σύμφωνα με τους μελετητές του έργου του: «If the members of the United Nations pass appropriate legislation such incidents as the pogroms of Czarish [sic] Russia and the massacres of Armenians and Greeks by Turkey would be punishable as genocide,» New York Times, “Genocide under the Law of Nations,” 5 January 1947.
Βλ. επἰσης “Genocide,” New York Times, 26 August 1946; και Raphael Lemkin, “Genocide,” American Scholar 15,2 (1946): 227–30.
Στην ανέκδοτη » ‘History of Genocide’, Βοοκ III, chapter 5. ‘Greeks in Asia Minor’ » ο Λέμκιν εξιστορεί τη Γενοκτονική Διαδικασία κατά των Ελλήνων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας σε 55 σελίδες, + 2 σελίδες βιβλιογραφία.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Θα πρέπει να έχει γίνει κάποιο λάθος, ίσως στο copy-paste.
Αλλιώς, δεν καταλαβαίνω: την έκφραση «εσείς οι Πόντιοι» ποιος την απευθύνει σε ποιον;
Κατά τα λοιπά, τίποτε απ’ όλα αυτά δεν τεκμηριώνει «θεμελίωση της ιδέας του Λέμκιν περί γενοκτονίας» σε «σφαγές Ελλήνων από Νεοτούρκους». Διατηρώ τις απόψεις μου επί της ουσίας, και επιφυλάσσομαι να τις αναπτύξω εκτενέστερα αλλού.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Μήπως έχεις κρατήσει το λινκ από ένα κείμενο που είχες δημοσιεύσει σ’ ένα τουρκικό ηλ-περιοδικό (για τον αθλητισμό ήταν αν θυμάμαι καλά) πριν από ένα περίπου χρόνο, όπου παρουσίαζες την αριστερίστικη πλευρά της Γενοκτονίας;
Αν το έχεις κρατήσει, γράψτο εδώ….
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
«αριστερίστικη»; 🙂
Εγώ δεν θα το περιέγραφα ακριβώς έτσι, αλλά μάλλον θα λες αυτό:
https://www.academia.edu/19860446/Parkh%C3%A0r_Studies_Or_Towards_an_Anarchic_History_of_South-western_Asia
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Ευχαριστώ….
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Θα ήθελα να σας πω ότι διαβάζω με πραγματικό ενδιαφέρον τη σειρά των σχολίων καθώς και τα άρθρα των παραπομπών. Εκλάβετέ με ως ‘’κοινό μη ειδικό’’ από επιστημονικής πλευράς αλλά ως κύριο αποδέκτη που ανήκει στον ελληνικό λαό, στον ψηφοφόρο και στον φορολογούμενο. Ωθούμενη λοιπόν από αυτή μου την ιδιότητα έχω λόγο να θίξω κάποιες παραμέτρους τις οποίες αποφεύγουν οι επιστήμονες να αναφέρουν υπό το φόβο του ‘’λαϊκισμού’’.
● Σε τι αποσκοπούσαν οι πρώιμες ενέργειες του θρησκευτικού ηγέτη των Ποντίων, Χρύσανθου, με τις οποίες τους νουθετούσε από τα πρώτα κιόλας χρόνια της προσφυγιάς τους προκειμένου να ξεχωρίζονται από το σύνολο «πρόσφυγες» ;
Στο εκδοτικό σημείωμα του περιοδικού ‘‘Αρχείον Πόντου’’ ο Χρύσανθος [Αποκρισάριος του Πατριαρχείου από το 1922, Αρχιεπίσκοπος Αθηνών 1938-1940 και Πρόεδρος του Συμβουλίου του Ταμείου Ανταλλαξίμων Κοινοτικών και Κοινωφελών Περιουσιών (Τ.Α.Κ.Κ.Π.) από της σύστασής του] το 1928 γράφει : «να μην απολεσθή ο ιστορικός εθνικός πλούτος των χαρακτηριστικών γνωρισμάτων της γλώσσης και όλων των λαογραφικών στοιχείων του κοινωνικού και πνευματικού εν γένει βίου των Ποντίων από το συγχρωτισμό με άλλους, ντόπιους και πρόσφυγες…» (βλ. »συγχρωτισμός» από το ιωνικό χρως = η επιδερμίδα του ανθρώπινου σώματος)
● Αν σκεφθεί κανείς το γεγονός ότι απόγονοι Μικρασιάτων, ανά τον κόσμο, που οι πρόγονοί τους δεν ήρθαν από τον Πόντο αλλά από όμορη ή κοντινή περιοχή του Πόντου, έχουν υιοθετήσει την ποντιακή καταγωγή, παρατηρούμε σήμερα μια ‘’σύγχρονη’’ αύξηση της τότε περιοχής του Πόντου.
● Επιβάλλεται γενικά παντού η χρήση του όρου: ‘’αναγνώριση της γενοκτονίας’’ ενώ ο νόμος σαφέστατα μιλάει πρώτιστα για: ‘’καθιέρωση της 19ης Μαΐου ως ημέρας Μνήμης» και δευτερευόντως ερμηνεύει το λόγο για τον οποίο καθιερώνεται: «…της γενοκτονίας….» Απορίας άξιο : «Με τι είδους επίσημη και έγκυρη νομική πράξη, πότε και με ποιο θεσμό (ελληνικό ή διεθνή) χαρακτηρίστηκαν αυτά τα γεγονότα ως γενοκτονία, ώστε να τοποθετείται αυτός ο νομικός όρος στο σώμα ενός νόμου, ως κάτι που έχει προηγηθεί και άρα είναι αυτονόητο; »
● Είναι τα κοινοβούλια οι αρμόδιοι θεσμοί που προβαίνουν στο χαρακτηρισμό αυτών των εγκλημάτων ως ‘’γενοκτονία’’ ή κάποιος Δικαστικός θεσμός ; Αν δεν είναι τα κοινοβούλια, τότε τι σημαίνει το γεγονός ότι περί τα 20 έχουν προβεί σε αυτήν την πράξη ; Εκφράζεται έτσι ο διακαής πόθος αυτών των χωρών περί πρόληψης και καταστολής του εγκλήματος της γενοκτονίας στην υφήλιο μέσω της Ποντιακής Γενοκτονίας; Τότε, πώς η Αυστραλία που εξολόθρευσε τους Αβοριγίνες μπορεί να προβαίνει σε αυτήν την ενέργεια για λογαριασμό μιας άλλης πληθυσμιακής ομάδας;
● Μπορεί να υπολογιστεί το πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό κόστος που έχει καταλογιστεί στην ελληνική πολιτεία και τον λαό, ένεκα μιας μεθοδευμένης παραπλάνησης διά νόμου που καλλιέργησε συνειδήσεις για ψηφοθηρία και δημιούργησε προνομιούχες ομάδες πολιτών;
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Ευχαριστούμε για το σχόλιο και ζητούμε συγνώμη για το γεγονός ότι εγκρίθηκε καθυστερημένα· αυτό οφείλεται στο ότι είχε «θαφτεί» στα σπαμ όταν πρωτοστάλθηκε.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Mια ενδιαφέρουσα συνέντευξη:
https://www.thenationalherald.com/168911/interview-dr-jacobs-genocide-ottoman-empire/
An Interview with Dr. Jacobs on Genocide in the Ottoman Empire
Μου αρέσει!Μου αρέσει!